İZMİR – Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) geçtiğimiz hafta Türkiye’de canlı fay çizgisi üzerinde yer alan ve zelzele riski taşıyan vilayetlerin yenilenmiş haritasını yayınladı. Haritaya nazaran Türkiye’de 485 canlı fay bulunurken, bu faylar üzerinde 45 vilayet ve 110 ilçe yer alıyor. Birinci derece risk taşıyan toplamda 30 vilayet bulunduğu görülen haritada, Ege Bölgesi’ndeki riskli vilayetler ise İzmir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta ve Uşak olarak yer aldı.
İZMİR’DE 13 FAAL FAY
Diğer yandan Ege Bölgesi’nin en kıymetli merkezlerinden biri olan İzmir’de kentin altında 13’ü faal 17 fay sınırı bulunması kaygıya neden oldu. 30 Ekim 2020 tarihinde yaşanan sarsıntının akabinde TÜİK’in 2021 yılı bilgilerine nazaran 1 milyon 613 bin 222 binanın bulunduğu İzmir’de, kent halkı zelzele riski ve bilhassa binaların sağlamlığı konusunda telaşlı. İzmir Valisi Selim Köşger geçtiğimiz hafta kentteki 8 okulun tahliye edilmesine karar verildiğini açıkladı.
‘BÜYÜK ZELZELELER ÜRETEBİLECEK GÖMÜLÜ FAYLAR VAR’
TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası (JMO) İzmir Şube Lideri Sinancan Öziçer, Ege Bölgesi için bilhassa denizlerdeki fayların varlığına dikkat çekti. Denizdeki gömülü fayların tespit edilmesi gerektiğinin altını çizen Öziçer, “Kimi 13 kimi de 7 diyor. Lakin sayı değerli değil. Baktığımız vakit İzmir’de faal fayların mevcut olduğu görülüyor. Bunlar geçmişte de önemli zelzeleler üreten faylar. Bilhassa denizdeki faylara dikkat çekmek istiyorum. Midilli’den tutun Sisam Adası’na kadar uzanan hatta can ve mal kaybına sebebiyet veren sarsıntılar üreten faylarımız var. Bu faylar son 30 yılda önemli sarsıntılar ürettiğine nazaran bundan sonra da üretecek. 30 Ekim 2020 de meydana gelen sarsıntısı üreten fay rastgele bir formda haritada görülen bir fay değildi. Gömülü bir faydı. Bu da Ege Denizi’nde büyük sarsıntılar üretecek gömülü faylar olabileceği manasına geliyor. Bunların tespit edilmesi ve ortaya çıkarılması gerekmektedir” dedi.
TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası (JMO) İzmir Şube Lideri Sinancan Öziçer. ‘İZMİR’İN YERALTI TOMOGRAFİSİNİN SONUÇLARINA NAZARAN GEREKEN YAPILMALI’
Bu fayların tespit edilebilmesi için gerekli ekipmanların var olduğuna da dikkat çeken Öziçer, “Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü’ndeki Piri Reis Gemisi’nde sismik yansıma tekniği ile tespit edilebilir. Bu gemimizle denizdeki tüm fay araştırmaları yapılabilir. Bunu daha evvel de söyledik. Maddi manada külfet ortaya çıkacak bir araştırma da değil. Son devirde denizlerden gelen önemli bir tehlike olduğu için öncelikle deniz faylarının incelenmesi gerekiyor” dedi.
Büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü jeofizik ve jeolojik çalışmaların kıymetli olduğunu da söz eden Öziçer, kentte son süreçte yapılan zelzele çalıştayı ile bu mevzuda bir adım atıldığını lisana getirdi. Öziçer, “Büyükşehir Belediyesi’nin çok değerli yeraltı araştırma projesi var. Bunun bir çalıştayı da yapıldı. Derin araları görebilecek jeofizik ve jeolojik çalışmalar mevcut. Bu çalışmalarla İzmir’in yeraltı tomografisi çıkacak. Bu mevzuda bir adım atıldı. Bu çalışmanın sonuçlarına nazaran hareket edilmesi lazım. Berbat tabanlar ve binalarla ilgili gerekli çalışmaların yapılması gerekiyor. Olağan ki çalışmalar çok kıymetlidir. Fakat çalışmadan çıkacak sonuçlar ile neler yapılması gerektiğini planlamak ve gerekenleri yapmak da çok önemli” diye konuştu.
‘DEPREM OLACAK MI? SORUSUNDAN ÇOK ÖNLEM ÖNEMLİ’
İzmir ve etrafındaki fayların üretebileceği zelzele potansiyelinin belirli olduğunu söyleyen Öziçer, “Deprem olacak mı?” sorusundan fazla sarsıntılara karşı önlem alınmasının ehemmiyetini vurguladı. Hem İzmirlilerin hem de mahallî idarelerin yapması gerekenlere değinen Öziçer, son olarak şunları söyledi:
“Son sarsıntılarda de gördük. Beşerler daima merdiven altlarında ya da kapı altlarında ömürlerini yitirdiler. Vatandaşımızın sarsıntı anında nasıl hareket edilmesi gerektiğine dair daha fazla bilinçlendirilmesi lazım. Bunu her vakit söylüyoruz; kaçıp koşmaktan fazla hayat üçgeni oluşturulmalıdır. Mahallî belediyelerin de taban etütleri ve gerekli kontrolleri yapması gerekiyor. Bina yapılmadan evvelki taban etüt raporlarının belediyelerde gerçek bir biçimde denetlenmesi gerekiyor. Lakin maalesef İzmir’de 30 ilçenin 23’ünde jeofizik mühendisi istihdamı yok. Bu da jeofizik çalışmaların denetlenemediği manasına geliyor. Denetlenmeden bina tasarlanıyor ve ruhsat veriliyor. Bu riski ortadan kaldıracak tek şey bu istihdamın artırılmasıdır.”
Kaynak: Gazete Duvar
